E-Okul Mebbis

Muhalefet partileri de öğretmenlikte sözlü sınav olmalı diyor" başlıklı yazımız hem lehte hem de aleyhte yorumlara sebep oldu ve ciddi bir tartışma başlattı. İsmini vermeyeceğim bir internet sitesi bizim yalan söylediğimizi iddia ederek çok iddialı taahhütlerde bulundu. Muhalefet partilerinin komisyonlarda neler söylediğini belgeleriyle ortaya koyarak meseleyi izah etmeye çalışacağız.

Tutanaklarda sözlü/mülakat sınavı gerçeği

Kamuoyu karşısına çıkıldığı zaman öğretmen alımında sözlü sınavı savunan kişi sayısı oldukça azalmaktadır. Yazılarımızı dikkatlice takip edenler sözlü sınavın mahzurlarına rağmen niçin olması gerektiğini savunduğumuzu göreceklerdir. Ancak, yazının sadece bir kısmını okuyup ta hüküm verilmeye kalkışıldığında ise sonuç bizi yanlışa ve tepkiye götürecektir. Bu nedenle, bu köşeyi takip edenler acıtsa dahi gerçekleri hiç çekinmeden ifade ettiğimizi bilirler. Öğretmen adayları tepki gösteriyor diye bizden mavi boncuk dağıtmamız beklenmemelidir.

Nitekim Türkiye Büyük Millet Meclisi Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu (Tutanak Dergisi 6'ncı Toplantı 28 Haziran 2016 Salı) tutanakları incelendiğinde en muhalif olanların dahi sözlü sınavı savunduğu görülecektir.

Milletvekilleri objektif yapılacak sözlü hakkında ne diyor?

İstanbul Milletvekili Sibel ÖZDEMİR:Türkiye'de bu sınavlarla ilgili, özellikle sözlü sınavlarla ilgili bir Türkiye gerçeği var ve çok ciddi yapısal sorunlar var. Bunlar varken böyle çok büyük bir beklenti ve Türkiye'nin çok büyük bir ihtiyacı, birçok insanın beklenti ve umut içinde olduğu ve gerçekten kanayan bir yaramıza çözüm getirecek bir yasa maddesinde bu şekilde sakıncalı bir durumun olması... Gerçekten bunu düzeltmemiz gerektiğine inanıyorum.

Biz mülakatlar konusunda biliyorsunuz hepimiz sınavlara girdik, yüksek lisans, doktora sınavlarına, birçok üniversiteye başvuru yaptık; torpil sıralamaları vardı. Bizi mülakat yapacak hocalarımız dahi "Hiç başvuru yapmayın" diyorlardı, bu tür gerçekleri biz henüz aşmadık ülke olarak ve bunlar devam ediyor. Bizi her gün biliyorsunuz birçok kişi arıyor ve biz de onlar için birçok kişiyi arıyoruz bir yerlere yerleşmeleri için, iş sahibi olmaları için. Şimdi bu tür bir sözleşmeli öğretmen gibi ya da atanamayan öğretmenlerin sorununda da bunun çok suistimale açık bir durum olduğunu düşünüyorum.

Sayın Ertan Aydın Vekilimiz söyledi, işte Amerika'da, Avrupa'da biliyorsunuz, yaptıkları sınavlardaki mülakat sistemlerini siz çok daha iyi biliyorsunuz, bir IELTS sınavı yapıyorlar son kısmı sözlü sınav tamamen bir kaset kaydıyla bir kişinin sizi sınav yapması, benzer ağırlıktaki teknik, objektif sorular ve o kişinin dışında, o kaset kaydını başka bir heyet dinliyor ve o şekilde bir değerlendirme ortaya çıkıyor yani söylediğimiz her cümlenin puansal olarak bir değeri oluyor yani o kurum...

Ankara Milletvekili ERTAN AYDIN: Ben de kayıt altına alınmasının gerekliliğini söylüyorum.

İstanbul Milletvekili Sibel ÖZDEMİR: Mülakat ve sözlü kısımda çok ciddi bir sorun var; bunun kesinlikle dikkate alınmasını öneriyoruz biz. Bu teknik sorun nasıl aşılır? Sadece KPSS mi alınır, sadece ağırlıklı bir ortalama mı ortaya çıkarılır ya da çok objektif mülakat sistemi mi getirilir? Bunun bugün geçmemesini öneriyorum ben, bu yasanın çok ayrıntılı değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyoruz biz.

Bursa Milletvekili CEYHUN İRGİL: Tek bir cümle... Yani, biz bunun çıkartılmasını önerdik ama tabii sözlü sınavla, mülakatla ilgili herkes dile getirdi, bir daha bir daha söylememe gerek yok ama eğer önerge veriyorsanız "Sesli ve görüntülü kamera kaydı olacaktır" diye, şu anda..

Eskişehir Milletvekili GAYE USLUER: Aslında, biraz önce bir arkadaşım mülakatla ilgili dedi ki: "Amerika'da bütün bu işler mülakatla olur." Doğrudur. İngiltere'nin de anayasası yok, ama biz hala diyoruz ki: "Yeni anayasa." Şimdi, bir başka ülkeyle kıyaslarken bize benzer bir ülkeyle kıyaslarsak doğru sonuçlar alabiliriz. Mülakat olabilir. Nasıl olabilir? Sesli ve görüntülü kayıt şartıyla. Böyle bir şey yoksa, işte, bakın, yazılı bir sınavda bile bir sürü şaibeler var. Bunun yanında, mülakat asla olmamalı, çünkü zaten KPSS'ye sokuyoruz, eğer mülakat olacaksa sesli ve görüntülü kayıt şartıyla olmalı.

Bursa Milletvekili CEYHUN İRGİL: Bir de ben Genel Kurul'a bırakılmasını uygun görmüyorum Sayın Başkanım, eğer Bakanlık da uygun görürse ki arkadaşlar da... Eğer bu sözlü mülakat mutlaka olacaksa, bugün buraya mutlaka bu sözlünün önüne Gaye Hoca'nın da söylediği gibi "Sesli ve görüntülü kayıtlı mülakat yapılır" diye bir ilave yapılsın.

Biz yazımızda ne demiştik?

Muhalefet milletvekillerinin ifadeleri dikkatlice okunduğunda "Sesli ve görüntülü kayıtlı mülakat yapılmasında" mahzur görmedikleri açıkça görülmektedir. Özetle ifade etmek gerekirse mülakat objektif yapıldığı, şeffaf olduğu ve denetime açıldığı takdirde korkulacak bir şey değildir. Dolayısıyla aklın yolu birdir ve bir şeye tamamen karşı çıkmak yerine onu daha makul hale nasıl getiririz diye kafa yorulmalıdır.

Bu bağlamda önceki yazımızda şu ifadelere yer vermiştik; "Hiçbir özel sektör kuruluşu sadece yüksek puan aldı diye veya iyi okullardan mezun oldu diye doğrudan personel almaz. Özel sektör, istihdam edeceği personeli birçok yazılı ve sözlü sınavdan ve testten geçirmektedir. Ayrıca özel sektörde dahi dört aylık deneme süresi vardır ve bu sürenin sonunda personelle çalışıp çalışmayacağına karar vermektedirler.

Kaldı ki benzer bir şekilde sadece yazılı sınavla özel okullarda öğretmen istihdamının en iyi yöntem olduğunu iddia eden birisi çıksa bu kişi hakkında ne düşünüleceğini tahmin etmek zor olmasa gerektir. Orası özel sektör diye itirazların yükseldiğini duyuyoruz ancak, ister özel okul, isterse kamu okulu olsun öğretmenlere emanet edilen şey geleceğimiz olan öğrencilerdir.

Sonuç olarak, sözlü sınav olmalı ama sözlü sınavların yapıldığı kamu kurumlarında olduğu gibi sözleşmeli öğretmen alımında da adayların Meclis koridorlarında referans peşinde koşmalarının önüne geçilecek objektif kıstaslar getirilmesi olmazsa olmaz bir kural olmalıdır. Aksi takdirde sözlü sınavlarda yaşananlar, basında gündem oluşturmaya devam eder ve olan referans bulamayan garibanlara olur." Herhalde mesele şimdi daha iyi anlaşıldı.